دمانتوئید
هرستیل ها یا هرستایل ها یکی از اینکلوژن های خاص گارنت دمانتوئید می باشند و نه تنها به اصالت این سنگ قیمتی کمک میکنند بلکه در مواردی خاص به زیبایی و قیمت بسیار بالای دمانتوئید می انجامد که بسیار برای کلکسیونرهای سنگ های قیمتی جذاب است.
هرستیل ها اینکلوژن های مو مانندی هستند که به صورت دسته ای از هم جدا می شوند و بدلیل اینکه شبیه به دم اسب هستند به این اسم نامگذاری شده اند. زیباترین حالت تشکیل هرستیل این است که آنها از قسمت مرکزی دمانتوئید تا حاشیه آن به شکل قاصدکی پخش هستند و این اجزاء تبدیل به نشانگرهای کلیدی برای شناسایی دمانتوئید و همین طور تعیین منشا جغرافیایی دمانتوئید میباشند. با این حال، دمانتوئیدها با اجزای هرستیل - موج دار، طلایی و فیبری - به ویژه مورد علاقه کلکسیونرها هستند.
این تارها با رقص بسیار زیبای خود در درون سنگ نه تنها خودنمایی بیشتری میکنند که در بسیاری مواقع با چشم غیر مسلح پیدا هستند، بلکه در فروش چنین دمانتوئیدهایی بعلت اصالت بیشتر برای خریداران جلب اعتماد بالاتری دارند.
من به شخصه با توجه به تجربه زیادی که در تراش گارنت های دمانتوئید ایران داشتم و رگه های زیادی از مناطق مختلف دمانتوئید کرمان را تراش زده ام، توانسته ام مدلهای بسیار زیادی از این اینکلوژن را مشاهده کنم که شکلهای مختلف تجمعی تا پراکنده و تکی و ... و رنگهای مختلفی همچون زرد طلایی و سفید و بی رنگ را دیده ام.
اینکلوژن های هرستیل برای اولین بار در دمانتوئیدهای اورال دیده شد.
هرستیل ها دارای چنین ویژگی هایی هستند:
1- ممکنه زیاد باشه (گوهر می تواند شفافیت خود را کاملاً از دست بدهد)، 2- اغلب بزرگ است و به راحتی با چشم غیر مسلح تشخیص داده می شود، و 3- گاهی اوقات به رنگ اخرایی و به وضوح قابل مشاهده است.
با وجود این، بین محققان در مورد منشاء یا ترکیب آن اتفاق نظر وجود ندارد.
در ابتدا فرض بر این بود که این اینکلوژن ها بیسولیت (اکتینولیت-آزبست) هستند و با این نام در گزارش ها و مقالات زمین شناسی از آنها یاد شده است. در سال 1992 گوبلین در کنفرانس بین المللی گوهرشناسی پاریس یک گزارش داد.
او موفق به تجزیه و تحلیل این اینکلوژن ها در یک دمانتوئید ایتالیایی از روش انکسار اشعه ایکس شد و ترکیب شیمیایی آنها را کریزوتیل(کانی گروه سرپانتین) تعیین کرد. این نتایج با آنالیز میکروپروب تایید شد. کریزوتیل نیز در دمانتوئیدهای بلوچستان (پاکستان) نیز شناسایی شد.
آیا همه دمانتوئیدها دارای هرستیل هستند؟
ترکیبات دم اسبی از بیسولیت یا کریزوتیل که معمولاً به رنگ طلایی هستند، به دلیل ظاهر بلند و مواج آنها نامگذاری شده اند. این اینکلوژن ها مدت‌هاست که برای شناسایی دمانتوئیدها در نظر گرفته شده‌اند. با این حال، یک مطالعه در سال 2018 اینکلوژن های هرستیل را در آندرادیت غیردمانتوئید (قهوه‌ای یا توپازولیت) نشان داد. بنابراین، هرستیل ممکن است به خودی خود برای شناسایی دمانتوئیدها کافی نباشد، و همچنین همه دمانتوئیدها هرستیل ندارند.
همه دمانتوئیدهای روسی دارای این ترکیبات کریزوتیل معروف نیستند. هرستیل در دمانتوئیدهای ایران و ایتالیا و پاکستان نیز دیده می شود اما در نامیبیا یا ماداگاسکار دیده نمی شود.
در موارد بسیار نادر، این هرستیل ها در دمانتوئیدها ممکن است جواهرات چشم گربه ای ایجاد کند.
شکلهای مختلف اینکلوژن هرستیل در دمانتوئید
اینکلوژن های هرستیل اغلب وی شکل هستند و آنها معمولا بی رنگ و شفاف اند. زمانی که دمانتوئیدها در مناطق آبرفتی باشند، اینکلوژن های هرستیل به رنگ زرد اخرایی می شوند.
در سنگ هایی که تحت حرارت دهی در دمای بالا (برای بهبود رنگ آمیزی) قرار گرفته اند، گاهی اوقات هرستیل ها رنگ قهوه ای تیره پیدا می کنند و شفافیت خود را از دست می دهند. توجه به این نکته ضروری است که ترک های کوچک دیسکی شکل برای سنگ های حرارت دیده مشخص نیست، اگرچه این ترک ها نشانه عملیات حرارتی سنگ های قیمتی هستند.
اینکلوژن های هرستیل روی وجوه پالیش خورده نزدیک سطح که به رنگ تیره و مات هستند بدلیل کثیفی فرایند تشکیل میباشند.
در تصاویر بالا ویژگی ها و شکل های مختلف اینکلوژن هرستیل که با روش های نوری آشکار شده است را مشاهده میکنید:
ای) اینکلوژن های هرستیل از سطح بازتابنده فانتوم کریستالی شروع می‌شوند
بی) پرده هایی از اینکلوژن های نخ مانند
سی) اینکلوژن قهوه ای تیره وی شکل در سنگ حرارت دیده
دی) اینکلوژن در سنگ حرارت دیده
ای-اف) اینکلوژن های رنگی در دمانتوئیدهایی از محلول های آبرفتی(به رنگ زرد اخرایی)
جی) انتهای تیره و مات اینکلوژن های هرستیل که از سطح پالیش خورده خارج می شود
)
